TCP/IP modeli gibi katmanlı bir model, çoğunlukla çeşitli protokoller arasındaki etkileşimi görselleştirmek amacıyla kullanılır. Katmanlı model, her bir katman içindeki protokollerin işleyişinin yanı sıra, protokollerin katmanın altındaki ve üstündeki katmanlarla olan etkileşimini gösterir.
Ağ protokolleri ve işleyişlerini tanımlamak için katmanlı model kullanmanın avantajları bulunmaktadır. Katmanlı model kullanma:
- Belirli bir katmanda işleyen protokoller uyarınca davrandıkları tanımlı bilgilere ve üstteki ve alttaki katmanlarla tanımlı bir arayüze sahip olduğu için, protokol tasarımına yardım eder.
- Farklı tedarikçilerin ürünleri birlikte çalışabildiği için rekabeti besler.
- Bir katmandaki teknoloji veya kapasite değişikliğinin alttaki ve üstteki diğer katmanları etkilemesini engeller.
- Ağ işlevleri ve kapasitelerini tanımlamak için ortak dil sağlar.
Ağ modellerinin iki temel türü vardır:
- Protokol modeli: Bu model belirli bir protokol paketinin yapısına büyük oranda karşılık gelir. Bir paket içindeki hiyerarşik protokol seti, genellikle insan ağı ile veri ağı arasında arayüz oluşturmak için gerekli tüm işlevselliği temsil eder. TCP/IP modeli bir protokol modelidir, çünkü TCP/IP paketi içerisindeki her protokol katmanında gerçekleşen işlevleri tanımlar.
- Referans modeli: Bu model, belirli bir katmanda ne yapılması gerektiğini tanımlayarak ancak nasıl gerçekleştirileceğini belirtmeden tüm ağ protokolü ve hizmet türleri içinde tutarlılık sağlar. Referans modeli, uygulama belirtimi olmak veya ağ mimarisi hizmetlerini kesin olarak tanımlamak için yeterli düzeyde bilgi sağlamak amacıyla tasarlanmamıştır. Referans modelinin başlıca amacı ilgili işlevler ve süreçlere dair daha net bir anlayış geliştirmeye yardımcı olmaktır.
OSI modeli en çok bilinen ağlar arası referans modelidir. Veri ağı tasarımı, operasyon tanımları ve sorun giderme için kullanılır.
Şekilde gösterildiği gibi, TCP/IP ve OSI modelleri ağ işlevselliği ele alınırken kullanılan başlıca modellerdir. Ağ protokollerinin, hizmetlerinin veya cihazlarının tasarımcıları, ürünlerini temsil etmesi için kendi modellerini oluşturabilir. Sonuç olarak tasarımcıların, ürün veya hizmetini OSI modeli, TCP/IP modeli veya her ikisi ile ilişkilendirerek sektör ile iletişim kurması gereklidir.