DHCPv4 przypisuje dynamicznie adresy IPv4 oraz inne informacje dotyczące konfiguracji sieci. Ponieważ komputery klienckie stanowią większość węzłów sieci, protokół DHCPv4 staje się niezwykle przydatnym narzędziem, oszczędzającym wiele czasu administratorom sieci.
Dedykowany serwer DHCPv4 jest skalowalny i stosunkowo łatwy do zarządzania. W małym oddziale zamiast dedykowanego serwera, usługi DHCPv4 może świadczyć odpowiednio skonfigurowany router Cisco. Zestaw funkcji w systemie Cisco IOS (zwany "Easy IP)" oferuje opcjonalny i w pełni funkcjonalny serwer DHCPv4.
DHCPv4 obejmuje trzy różne mechanizmy alokacji adresu, co zapewnia elastyczność podczas przypisywania adresów IP:
- alokacja ręczna - administrator przypisuje wstępnie przydzielony adres IPv4 dla klienta, a DHCPv4 przekazuje ten adres IPv4 do urządzenia,
- alokacja automatyczna - DHCPv4 automatycznie przypisuje statyczny adres IPv4 na stałe do urządzenia, wybierając go z puli dostępnych adresów. Nie ma pojęcia dzierżawy, a adres jest na stałe przypisywany do urządzenia.
- alokacja dynamiczna - DHCPv4 dynamicznie przydziela (dzierżawi) adres IPv4 z puli dostępnych adresów, na określony przez serwer okres czasu, lub do momentu gdy klient nie potrzebuje już tego adresu.
Alokacja dynamiczna jest najczęściej używanym mechanizmem DHCPv4 i na nim skupia się ten rozdział. W przypadku korzystania z dynamicznej alokacji, klienci dzierżawią informacje z serwera na administracyjnie określony okres, tak jak pokazano na rysunku. Administratorzy konfigurują serwery DHCPv4 ustawiając czas dzierżawy na różne wartości. Dzierżawa trwa zazwyczaj od 24 godzin do 1 tygodnia lub dłużej. Gdy okres dzierżawy dobiega końca, klient musi zażądać nowego adresu, ale zazwyczaj otrzymuje ten sam adres.